بام حوزه هنری، چند هوا دارد؟

مجله فرهنگی هنری هفت راه – گروه سینما: از روز چهارشنبه با آغاز اکران فیلم «فروشنده»، حوزه هنری نیز علی رغم انتقادهایی که بر محتوای این فیلم صورت گرفته است، 35 سالن سینمایی خود را در اختیار این فیم سینمایی قرار داد تا بار دیگر رفتار های متناقص مدیران حوزه هنری نشان دهد این نهاد فرهنگی با داشتن بیشترین تعداد سالن های سینمایی در کشور چندان از موضع استراتژیکی در مدیریت سینما برخوردار نیست به نحوی که اقدامات زیگزاگی حوزه این شائبه را به وجود آورده که شاید در برخی موارد مصالح سیاسی یا مالی بر مصالح اخلاقی جامعه می چربد.

همراهی علنی و انتقاد در خاموشی

از زمان مطرح شدن محتوای فیلم فروشنده، انتقاد های تندی بر علیه محتوی این فیلم از سوی رسانه ها مطرح شد. روزنامه کیهان در نقدی بر آخرین فیلم اصغر فرهادی نوشت: «در فیلم «فروشنده»، تلاش برای دفاع از شرافت و غیرت خانوادگی، تعصب و خشونت تلقی شده و ناشی از غلبه اخلاق و رفتار سنتی و دینی بر تفکرات و منش روشنفکرانه نشان داده می‌شود! ضمن این که هرگونه دفاع از حریم خانه و خانواده نیر نامشروع جلوه می‌کند!» رجانیوز نیز در یادداشتی با عنوان «ولنگاری فرهنگی، زیر سر دستگاه های خوش نام و بد عمل، ضمن انتقاد از فیلم فروشنده، از اینکه حوزه هنری سالن هایش را در اختیار این فیلم قرار داده است، انتقاد کرد.

در همین رابطه سایت سوره سینما وابسته به حوزه هنری نقدی را با عنوان ««فروشنده» علیه غیرت است و «قیصر کُشی»! منتشر کرد اما چند ساعت بعد آن را از خروجی خود حذف کرد. این انتقاد ها صرفا معطوف به خارج از حوزه هنری و سایت وابسته به این نهاد فرهنگی نیست بلکه رئیس نهاد بالاسری حوزه هنری یعنی سازمان تبلیغات اسلامی نیز نسبت به «فروشنده» اصغر فرهادی انتقاد داشته است. گفته می شود حجت الاسلام خاموشی بعد از تماشای فیلم فرهادی، اصلاحاتی را به ارشاد اعلام کرده و عنوان کرده بدون این اصلاحات مخالف نمایش فیلم است. علی رغم این انتقادها فیلم فروشنده بدون ممیزی اکران شد و حوزه هنری هم توجهی به انتقادها نکرد.

50 کیلو آری، لانتوری نه

رفتار های متناقض هنری صرفا به انتقاد از فروشنده و اکران آن محدود نمی شود. همین امسال حوزه هنری درباره دو فیلم حاشیه دار، دو رفتار متناقض از خود به نمایش گذاشت. حوزه هنری امسال دو فیلم کمدی را در سینماهایش اکران کرد. ابتدا فیلم سینمای «من سالوادور نیستم» که توانسته پر فروش ترین فیلم تاریخ سینمای ایران تا امروز باشد و دومی فیلم « 50 کیلو آلبالو» ساخته مانی حقیقی که آن فیلم نیز با وجود انتقاد های زیادی که بر محتوای آن صورت گرفت در گیشه موفق بود. حوزه هنری هم در خبری این دو فیلم را از جمله پرفروش ترین های سینماهایش عنوان کرد. جالب اینجا است که علی رغم انتقاد مراجع معظم تقلید از فیلم «50 کیلو البالو» حوزه هنری دست از اکران این فیلم نکشید و تا آخرین روز اکران بدون مشکل خالصی این فیلم را به نمایش گذاشت.

در عوض فیلم «لانتوری» که انتقاد های بسیار کمتری نسبت به «50 کیلو آلبالو» به آن وارد شده بود به راحتی از سوی حوزه هنری تحریم شد. شورای نمایش که یکی از اعضای آن حجت الاسلام خاموشی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی است به فیلم «لانتوری» به کارگردانی رضا درمیشیان پروانه نمایش داد ولی حوزه هنری در اقدامی قابل دفاع در اختیار این فیلم قرار نداد. همین مسئله باعث شد تا خاموشی از سوی انجمن تهیه کنندگان مستقل سینما زیر سوال برود. فیلم های قبلی مانی حقیقی و رضا درمیشیان در فهرست تحریم های حوزه هنری قرار داشت اما این بار حوزه با چشم پوشی از محتوای نامناسب پنجاه کیلو آلبالو که وزیر ارشاد نیز به آن اذعان کرده بود، این فیلم را اکران کرد. با وجود تحریم حوزه هنری «لانتوری» از فروش خوبی برخوردار است و حتی از تحریم حوزه به عنوان ابزار تبلیغاتی استفاده کرده است.

روزهایی که حوزه هنری نگران خانواده ها بود

در اوایل سال 91، حوزه هنری اقدام به تحریم چند فیلم سینمایی کرد. آن سال در فروردین ماه بود که اکران فیلم های «خصوصی» و «گشت ارشاد» سینماهای حوزه تحریم شد و این نهاد در اطلاعیه ای اعلام کرد: حوزه هنری به عنوان یکی از نهادهای فرهنگی که وظیفه خود را پاسداری از دستاوردهای نظام مقدس جمهوری اسلامی می‌داند، ظرفیت نمایش سالن‌های سینمایی خود را در اختیار فیلم‌های ضد ارزشی قرار ندهد. چند ماه بعد محسن مومنی شریف در دفاع از این اقدام گفت: تصمیم که حوزه هنری در اوایل سال اعلام کرد، یک تصمیم ناگهانی و هیجانی نبود بلکه این موضوع پیش از این به علت همان نگرانی که عرض شد، حدود یک سال پیش در شورای سیاستگذاری حوزه که بالاترین مرجع قانون گذاری در این نهاد است، تصویب شده بود منتهی قرار بود اعمال کنیم ولی اعلام نکنیم. اما شرایط به گونه‌ای پیش آمد که ناچار به اعلام شدیم و الان از این اقدام خرسندیم. وی در ادامه گفت: ما باید شرایطی مهیا کنیم که همه مردم یا بیشتر مردم، به همراه خانواده هایشان بتوانند با خیال راحت به سینما بروند و راضی هم برگردند. باید احساس کنند سالن‌های امن و سالمی برای دیدن فیلم های مورد علاقه‌شان وجود دارد و نگرانی های اعتقادی و اخلاقی نداشته باشند.

حوزه در “طبقه حساس”!

مومنی شریف سپس اعلام کرد امسال(سال 91) حوزه 15 فیلم دیگر را در سنماهایش اکران نخواهد کرد. موضوعی که با حمایت رئیس سازمان سینمایی وقت نیز همراه بود. آن روز ها حوزه هنری نماد انقلابی گری در مقابل سینمای ابتذال بود. 6 کارگردان سینما علیه حوزه هنری کمپینی را تنشکیل دادند اما راه به جایی نبردند و در عوض نهادهای مردمی و مذهبی از اقدام حوزه هنری پشتیبانی کردند.

اما خیلی زود این اقدام های انقلابی جای خود را به مسائل دیگری داد. سایت خبری تریبون مستضعفین در گزارشی با عنوان«حوزه هنری از انقلابی گری تا کاسب کاری» به سرمایه گذاری حوزه هنری در ساخت فیلم کمدی «طبقه حساس» اشاره کرد و نوشت: اینبار ریش مدیران حوزه هنری گرو فیلمی است که در دوران انقلابی مآبی های آن‌ها ساخته شده در حالی که در نوع خود از بدترین فیلم‌های جشنواره به شمار می‌آید. فیلمی که در تمسخر غیرت و استفاده از الفاظ رکیک، خط شکنی بی سابقه در میان همنوعان خود به شمار می آید.

وقتی BBC هم از رفتار حوزه هنری متعجب است

رفتار حوزه هنری در اکران فیلم فروشنده و تحریم سایر فیلم ها نه تنها در داخل کشور تعجب آور است بلکه تعجب بی بی سی فارسی را نیز در پی داشته است. BBC در گزارشی با عنوان «تصمیم جدید حوزه هنری؛ تحریم لانتوری، نمایش فروشنده» نوشت: برخوردهای متفاوت و متناقضی ازین دست با فیلم‌های سینمایی از طرف حوزه هنری نشان می‌دهد این نهاد به شدت در تلاش است بین منافع اقتصادی و شعارهای انقلابی خود تعادل برقرار کند؛ تلاشی که امنیت و رونق سینما نخستین قربانی آن است.

حوزه هنری هم اکنون در شرایطی نیست که نه بتواند مانند اوایل دهه 90 شعار انقلابی بودن در سینما را سر بدهد و نه به خاطر تصمیمات متناقضی که دارد نمی تواتن بر روی ثبات مواضع آن حساب کرد. در سال های اخیر با سرمایه گذاری گسترده بخش خصوصی بر روی ساخت پردیس های سینمایی موقعیت حوزه هنری به عنوان دارنده بزرگترین مجموعه سینما ها به خطر افتاده و عملا اقتصاد سینما در شهری مانند تهران از مدیریت حوزه هنری خارج شده است. اکران فروشنده در حوزه هنری شاید برای این نهاد فرهنگی منفعت مالی داشته باشد اما بر سرعت ناامید شدن خانواده ها از نهادی که خود را حامی فرهنگ انقلاب می دانست سرعت می بخشد.

منبع: نسیم آنلاین